Interview met Hein Spellmann door Ineke Koene
‘Mensen spelen geen noemenswaardige rol in mijn werk, maar ik sluit ze niet uit; sporen van hun aanwezigheid zijn zeker te zien.’
Het was vanwege zijn levenslange fascinatie voor kunst, dat Hein Spellmann (1962) besloot kunstenaar te worden. In 1989 rondt hij zijn studie af aan de Hochschule für Bildende Künste in Braunschweig, in het noordwesten van Duitsland.
In 1990 verhuisde Spellmann naar het postcommunistische Berlijn. De stad was weliswaar arm, en bezig te bekomen van een explosie van net verworven vrijheden, het was ook een stad waar nog, letterlijk, ruimte was voor vrij-denkers en kunstenaars. Het zou een van Spellmanns belangrijkste inspriraties worden.
‘In het oostelijke deel van de stad stonden in die tijd veel betonnen flatgebouwen, vaak erg vervallen. Het is precies die context van vervallen sfeer van elk indivuele gebouw, in combinatie met de strakke en grafische elementen die me aantrekken. Elk gebouw heeft zo z’n eigen aantrekkingskracht, het maakt niet uit of het oud of nieuw is.’
Lichtval bij het fotograferen vindt Spellmann erg belangrijk. ‘Liefst fotografeer ik tijdens wat minder heldere dagen. De belichting van het gebouw moet zo neutraal mogelijk. Met teveel zonlicht is dat bijna onmogelijk; dan is er schaduw, en wordt het beeld te contrastrijk, een hoop essentiële details gaan daarbij verloren.
Het is moeilijk om Spellmanns werk in een hokje te plaatsen; het is fotografie, maar toch ook niet; het zijn geen drie dimensionale objecten, maar toch ook weer wel; en hoewel ze aan de wand hangen, mogen het eigenlijk geen schilderijen te noemen zijn. Maar het is juist die complexiteit die het werk zo fascinerend maakt: door de ronding en de lichtval van het object, in combinatie met de diepte in de foto, lijkt het of je te maken hebt met een klein stukje werkelijkheid dat uit een andere plek, uit een andere tijd is gesneden, en hier met een bedoeling voor jou aan de muur is gehangen.
‘De objecten die hier hangen zijn het resultaat van een proces van jaren. Tijdens en na mijn studie heb ik vooral geschilderd, maar in 1996 ben ik gestart met het maken van dit soort objecten; houten frames bekleed met foam en siliconen. In eerste instantie nog alleen in effen kleuren, later heb ik daar de foto’s van oppervlakken, dingen uit de natuur, en gevels van gebouwen en huizen aan toegevoegd. Op mijn zoektochten naar een geschikte beeld, ben ik geïnteresseerd in de structuur, de geografie, de kleuren, de geschiedenis, en de architectuur van een pand. Mensen spelen daarin geen noemenswaardige rol, maar ik sluit ze niet uit; sporen van hun aanwezigheid zijn zeker te zien. Soms zul je wel mensen zien in de gebouwen, maar dat komt slechts zelden voor. Het zijn vaak personen aan het werk, voor mijn objecten past dit stereotype heel goed in de onpersoonlijke sfeer van deze plekken van staal, stenen en beton.’
De gebouwen die gefotografeerd worden, staan vooral in Berlijn, maar ook huizen in Engeland en Enschede gebruikt Spellmann in zijn beelden.
‘Natuurlijk kan ik dit concept over de hele wereld herhalen, ik kan naar New York, of Hong Kong, en daar kan ik ongetwijfeld nog jaren mee toe. Maar daar ligt niet mijn ambitie, en ik zoek mijn kunst heel bewust in de buurt. Het hoeft allemaal niet van ver weg te komen om interessant te zijn’.
Naast de serie gevelobjecten, zijn foto’s en objecten te zien die geïnsprireerd zijn op structuren die overal voorkomen, zoals bijvoorbeeld de bouwstenen in de biologie. ‘De Pattex Dosen, de blikken die ik gebruik voor het maken van mijn objecten, zijn hele normale, alledaagse voorwerpen. Het is materiaal dat toegankelijk voor iedereen, het is overal. Je moet alleen goed om je heen te kijken om het te zien’.
Op de vloer van de middelste kamer van de expositie, is een drie dimensionele collage van gebouwen te zien. Dit is een kanttekening bij de uniformiteit van gebouwen zoals die vaak gebruikt wordt bij de tot standkoming van ons voedsel, en daarmee ook de uniformiteit van onze samenleving. ‘Ik zou het geen idealistisch statement willen noemen, maar het zou zeker stof tot nadenken moeten zijn’.
Hein Spellmanns expositie ‘Im-Haus-Sein’ is nog tot 23 januari 2015 te zien in Villa de Bank. De expositieruimte is gesloten van 25 december tot en met 1 januari 2015.
